Zasoby

Tutaj znajdziesz praktyczne informacje przeznaczone dla rolników, doradców, studentów i naukowców.

Ta strona będzie okresowo aktualizowana. Zaglądaj tu regularnie.

MATERIAŁY INFORMACYJNE
Plakaty
Ulotki
Broszury
WYNIKI ŚRÓDOKRESOWE PROJEKTU
BADANIA DOTYCZĄCE POTRZEB, BRAKÓW I PRAKTYK
WIEDZA NAUKOWA I TECHNICZNA
OCENA NAJLEPSZYCH PRAKTYK-
ZALECENIA PRAKTYCZNE
Owoce ziarnkowe
Owoce pestkowe
Owoce cytrusowe
KURSY ONLINE
PUBLIKACJE

MATERIAŁY INFORMACYJNE

Plakaty

PROJECT SUMMARY
CITRUS
POME
STONE
STONE

Ulotki

PROJECT FLYER

Broszury

Już wkrótce… Zapisz się, aby otrzymywać najnowsze informacje!

WYNIKI ŚRÓDOKRESOWE PROJEKTU

BADANIA DOTYCZĄCE POTRZEB, BRAKÓW I PRAKTYK

Partnerzy projektu BIOFRUITNET przeprowadzili ankiety w celu określenia potrzeb, braków i praktyk w ekologicznej produkcji owoców ziarnkowych, pestkowych i cytrusowych w Europie. Kwestionariusz koncentrował się na zdrowiu roślin, funkcjonalnej bioróżnorodności, glebie, nawożeniu, odmianach i podkładkach.

Kwestionariusz on-line został przygotowany w języku angielskim, zaś wersje w językach ojczystych zostały opracowane dla każdego kraju, aby ułatwić zbieranie informacji od respondentów. Kwestionariusz składał się z jednej części wspólnej dla wszystkich owoców oraz części specyficznej dla każdego z rozpatrywanych owoców: jabłoni, gruszy, moreli, brzoskwini, śliwy, wiśni i pomarańczy.

Od czerwca do listopada 2021 roku przeprowadzono ankiety wśród 149 sadowników i 100 doradców w 26 krajach. 9 krajów reprezentowało 80% wszsytkich respondentów: Włochy, Francja, Hiszpania, Niemcy, Polska, Czechy, Austria, Holandia i Szwajcaria.

Pochodzenie respondentów (%)

Zebraliśmy 114 odpowiedzi dla jabłoni, 44 dla gruszy, 18 dla śliwy, 10 dla brzoskwini, 20 dla wiśni, 15 dla moreli i 31 dla pomarańczy.

Liczba odpowiedzi uzyskanych dla 7 typów kwestionariuszy dotyczących konkretnych owoców

Doświadczenie ankietowanych rolników w ekologicznej produkcji owoców i doradców wahało się odpowiednio w zakresie od 6 do 21 lat i od 8 do 20 lat. 79% ankietowanych rolników posiadało 100% sadu uprawianego w systemie ekologicznym. Średni poziom doświadczenia ankietowanych rolników wydaje się wysoki, biorąc pod uwagę obecną dynamikę rozwoju ekologicznej produkcji owoców. Część „ekologiczna” doradców stanowi od 35 do 80% ich działalności doradczej.

Jeśli chodzi o ankietowanych sadowników, mediana powierzchni jabłoni waha się w zależności od kraju od 1 do 30 ha. W przypadku gruszy mediana powierzchni wynosła od 1 do 7 ha. W przypadku owoców pestkowych wahała się od 1 do 10 ha z dużą zmiennością: od mniej niż 1 ha (np. morela w Austrii i Szwajcarii, brzoskwinia w Polsce) do 50 ha (np. brzoskwinia w Hiszpanii) w gospodarstwach. W przypadku owoców cytrusowych, głównie pomarańczy, mediana powierzchni wahała się od 2 do 15 ha.

Jeśli chodzi o doradców to powierzchnie objęte uprawą owoców ekologicznych były bardzo zróżnicowane w zależności od kraju i gatunku owoców: od kilku hektarów do 1500 ha. Nieliczne bardzo wysokie wartości, powyżej 500 ha, obserwuje się w przypadku jabłek (świeżych i do przetwórstwa), moreli, wiśni (świeżych i do przetwórstwa).

W jaki sposób poszukujecie informacji technicznych?

26 krajów

249 respondentów

712 odpowiedzi

Wśród mediów wykorzystywanych do wyszukiwania informacji technicznych najbardziej preferowanym narzędziem jest Internet, a następnie konferencje lub dokumenty w formie papierowej. Prasa pisana w języku obcym jest najmniej popularna. Różnice między krajami wydaję się być interesujące: w krajach, w których „dokumenty zagraniczne” stanowią mniej niż 10% (ES, LV, NL, PL, PT, SE, TR), szczególną uwagę należy zwrócić na tłumaczenie i/lub dostępność dokumentów zagranicznych.

Jakie są najważniejsze interaktywne sposoby uzyskiwania informacji technicznych?

26 krajów

249 respondentów

894 odpowiedzi

Wśród interaktywnych sposobów uzyskiwania informacji technicznych najczęściej dochodzi do wymiany informacji z doradcą lub technikiem, a następnie wymiany informacji pomiędzy rolnikami np. na dniach otwartego pola, w czasie spotkań oraz szkoleń. Media społecznościowe są rzadko wymieniane. Wyniki te pokazują, że projekt Biofruitnet będzie musiał dokładnie sprecyzować docelową grupę doradców i techników, aby zwiększyć rozpowszechnianie treści

Jakie jest Twoje zapotrzebowanie na informacje techniczne (0: nieważne, 5: bardzo ważne)?

Cztery tematy wymienione jako najważniejsze to: zwalczanie chorób, zwalczanie szkodników, znajomość odmian oraz odżywienie drzew i gleby. Tematy te były wymieniane jako najważniejsze dla wszystkich owoców. Jednym z małych wyjątków jest „podkładka”, która pojawia się wśród czterech priorytetowych tematów dla brzoskwiń. Należy zauważyć, że żadna odpowiedź nie ma średniego wyniku mniejszego niż 2: zgodnie z oczekiwaniami wszystkie tematy muszą być dobrze poznane, aby skutecznie zarządzać sadem!

Owoce pestkowe

Dane dotyczące moreli, brzoskwini, śliwy i wiśni zebrano odpowiednio od 15, 11, 18 i 20 respondentów. Interpretacja poniższych wyników powinna być zatem traktowana z ostrożnością ze względu na ograniczoną liczbę respondentów.

Które szkodniki są istotne i zagrażają produkcji owoców pestkowych?

Respondenci wskazali średnio od 7 do 9 agrofagów na owoc. Wśród najczęściej wymienianych szkodników dla owoców pestkowych była Drosophila spp. (morela, wiśnia), skorek (morela, brzoskwinia) i różne gatunki mszyc (z wyjątkiem moreli). Norniki wymieniano na różnych poziomach w zależności od poszczególnych owoców. Czerniec (Capnodis spp.) został wymieniony dla trzech owoców, w których może stanowić problem (morela, brzoskwinia i wiśnia), ale na raczej niskim poziomie.

Jakie choroby są istotne i zagrażają produkcji owoców pestkowych?

Respondenci wskazali średnio od 7 do 9 agrofagów na owoc. Wśród najczęściej wymienianych szkodników dla owoców pestkowych była Drosophila spp. (morela, wiśnia), skorek (morela, brzoskwinia) i różne gatunki mszyc (z wyjątkiem moreli). Norniki wymieniano na różnych poziomach w zależności od poszczególnych owoców. Czerniec (Capnodis spp.) został wymieniony dla trzech owoców, w których może stanowić problem (morela, brzoskwinia i wiśnia), ale na raczej niskim poziomie.

Jakie choroby są istotne i zagrażają produkcji owoców pestkowych?

Respondenci wymienili średnio na jeden typ owocu od 8 do 15 chorób. Wśród chorób najczęściej wymienianych dla 4 gatunków owoców pestkowych były Monilinia spp. na kwiatach, gałązkach i owocach. Bakteryjne choroby należą również do najczęściej występujących chorób budzących obawy. Choroby wirusowe, zwłaszcza wirus Sharka, zostały wymienione na moreli, brzoskwini i śliwie. Rdza liści została wymieniona dla trzech gatunków, w których może stanowić problem (morela, śliwka, wiśnia) w ograniczonej proporcji.

Jaka jest dynamika tych szkodników w twoich sadach z owocami pestkowymi?

Grafika przedstawia odsetek odpowiedzi uzyskanych dla każdego szkodnika. Uwaga: stała dynamika może być zarówno niskia, jak i wysoka. „n” oznacza liczbę respondentów dla danego szkodnika lub choroby. Uwzględniono tylko szkodniki z co najmniej 3 odpowiedziami. Większość wymienionych szkodników była postrzegana jako rosnąca lub stała. Mszyce i owocnice stanowią ważny element we wzrastającej dynamice szkodników. Podczas gdy rosnąca presja Drosophila spp. jest dobrze udokumentowana, istnieją wyraźne luki w wiedzy na temat pozostałych szkodników.

Jaka jest dynamika tych chorób w twoich sadach z owocami pestkowymi?

Dynamika występowania chorób w owocach pestkowych wydaje się być w większości zmienna w czasie. Wirus ospy atakujący śliwy jest chorobą kwarantannową, wzrost jej dynamiki w sadach jest niepokojącym sygnałem.

Jak ważne są następujące kryteria podczas sadzenia nowej odmiany dla owoców pestkowych?

64 ankietowanych plantatorów i doradców technicznych poproszono o ocenę znaczenia kryteriów rozwoju i selekcji odmian owoców pestkowych. Wszystkie kryteria zaproponowane w kwestionariuszu uznano za ważne, ponieważ wszystkie uzyskały średni wynik powyżej 3,5. W przypadku czterech owoców pestkowych najważniejszymi kryteriami były jakość owoców, podatność na szkodniki i choroby oraz synchronizacja produkcji owoców. W przypadku moreli wysoki plon został wymieniony jako ważna cecha.

Jak ważne są następujące kryteria przy wyborze nowej podkładki pod owoce pestkowe?

W przypadku podkładek zaproponowano 8 kryteriów uszeregowanych w tej samej kolejności, niezależnie od gatunku owoców pestkowych. Zgodnie z oczekiwaniami wigor pozostaje priorytetem. Co zaskakujące, zmienność produkcji została wymieniona jako jedno z najważniejszych kryteriów, podczas gdy niektóre gatunki (śliwa) są naturalnie bardziej narażone na wahania w produkcji owoców niż inne (morela, brzoskwinia). Dostosowanie podkładek do przyszłego klimatu wydaje się być równie ważnym kryterium.

Owoce cytrusowe

Dane dotyczące owoców cytrusowych zebrano analizując odpowiedzi uzyskane z 31 kwestionariuszy należących do 6 krajów (Włochy, Hiszpania, Grecja, Portugalia, Maroko i Austria). Włochy i Hiszpania są głównymi producentami ekologicznych cytrusów na świecie, Maroko, Grecja i Portugalia są uznawane jako rynki wschodzące, zaś Austria wyróznia się historyczną kolekcją cytryn i pomarańczy, głównie pod osłonami.

W tym kontekście należy podkreślić, że ograniczone odpowiedzi otrzymane z Grecji (4) i Włoch (6) wynikały z niskiej produkcji i braku certyfikowanych gospodarstw ekologicznych. W Grecji i we Włoszech główne regiony zaangażowane w ekologiczną produkcję owoców cytrusowych borykają się z tymi samymi problemami, w związku z tym stworzyły one wiele stowarzyszeń, w których doradcy techniczni obejmują wiele sadów. Ponadto, ze względu na podobieństwo występujących szkodników i chorób, dane uzyskane z 28 odpowiedzi dla pomarańczy i 3 odpowiedzi dla cytryn zostały połączone w jedną całość.

Które szkodniki i choroby są istotne i zagrażają produkcji cytrusów?

        

Respondenci kwestionariuszy podkreślili trudności napotkane w zwalczaniu niektórych szkodników i chorób, a w szczególności szkodników takich jak: Aonidiella aurantii, Ceratitis capitata, Planococcus citri, Tetranychus urticae oraz chorób: Phytophthora spp., Citrus tristeza virus, Botrytis cinerea.

Jaka jest dynamika tych szkodników i chorób w twoich sadach cytrusowych?

Respondenci wykazali szczególne obawy dotyczące nowych inwazyjnych szkodników, które poważnie zagrażają ekologicznej produkcji cytrusów w obszarze śródziemnomorskim. W tym kontekście szczególny nacisk położono na zagrożenie ze strony wełnowca (Delottococcus aberiae) w Hiszpanii, Aleurocanthus spiniferus we Włoszech i Grecji oraz Toxoptera auranti w Hiszpanii i Portugalii. Biorąc pod uwagę brak wiedzy na temat cykli rozwojowych tych owadów, respondenci wykazywali duże zainteresowanie metodami ich kontroli.

Jak ważne są następujące kryteria podczas sadzenia nowej odmiany lub podkładki dla pomarańczy/cytryny?

         

Respondenci wykazali, że najważniejszymi kryteriami wyboru odmiany pomarańczy/cytryny są jakość owoców, okres zbioru oraz synchronizacja produkcji owoców. W przeciwieństwie do owoców ziarnkowych i pestkowych, podatność na szkodniki i choroby została wymieniona jako mniej ważna. W przypadku podkładek trzy główne wymienione kryteria to wigor, różnice w produkcji i odporność na zmiany klimatu, które odnotowano na tym samym poziomie.

WIEDZA NAUKOWA I TECHNICZNA

W ramach projektu BIOFRUITNET opracowano dziewięć haseł wyszukiwania obejmujących owoce pestkowe, ziarnkowe i cytrusowe, w ramach wybranych tematów głównych: szkodniki, choroby roślin i odżywianie roślin, w celu dotarcia do najbardziej istotnej literatury naukowej w ramach tych tematów.

Wyszukiwania bibliograficzne przeprowadzono 19 października 2020 roku w Web of Science. Przedstawione bazy danych są kompletnymi listami referencji uwzględnionymi w wyszukiwaniu WoS. Listy te zostaną przetworzone w celu wybrania najbardziej istotnych materiałów gotowych do zastosowania w kolejnym pakiecie roboczym projektu.

Lista artykułów naukowych na temat ekologicznej uprawy owoców znajduje się pod następującym LINKIEM .

OCENA NAJLEPSZYCH PRAKTYK-

Your Content Goes Here

ZALECENIA PRAKTYCZNE

Owoce ziarnkowe

KURSY ONLINE. TYLKO JĘZYK ANGIELSKI

Ekologiczna produkcja owoców szybko się rozwija i ma wyższą wartość rynkową w porównaniu z produktami konwencjonalnymi. Jest to również wymagający system produkcji. Ekologiczna produkcja owoców jest szczególnie trudna ze względu na straty spowodowane przez szkodniki i choroby oraz brak informacji na temat zarządzania, odpowiednich odmian i podkładek.

W ramach ogólnoeuropejskiego projektu BIOFRUITNET opracowano trzy kursy e-learningowe obejmujące owoce ziarnkowe, pestkowe i cytrusowe, mające na celu dotarcie do szerokiego grona odbiorców i dostarczenie najnowszej wiedzy w zakresie najlepszych praktyk ochrony roślin w sadach owocowych. Każdy z kursów dotyczy aspektów zwalczania szkodników, chorób, funkcjonalnej agrobioróżnorodności oraz odmian i podkładek.

Kursy obejmują różne formaty nauczania, takie jak prezentacje pokazów slajdów, streszczenia ćwiczeń i quizy. Wszystkie prezentowane materiały dydaktyczne można pobrać i wykorzystać do własnych celów dydaktycznych.

Kliknij na obrazek, aby uzyskać dostęp do kursu

Ta prezentacja opisuje pięć głównych szkodników w produkcji jabłek, ich objawy i uszkodzenia oraz strategie monitorowania i kontroli. Plik pdf slajdów jest dostępny do pobrania poniżej filmu (lektor: Lauren Dietemann).

Kurs składa się z czterech części:

  • Część 1 – Strategie zwalczania szkodników
  • Część 2 – Strategie zwalczania chorób
  • Część 3 – Odmiany i podkładki
  • Część 4 – Funkcjonalna agrobioróżnorodność

Kliknij na obrazek, aby uzyskać dostęp do kursu

Ekologiczna produkcja owoców pestkowych

Ten kurs zawiera przegląd wyzwań i narzędzi dla najlepszych praktyk ochrony roślin w ekologicznej produkcji owoców pestkowych. Kurs został opracowany w ramach ogólnoeuropejskiego projektu BIOFRUITNET (otwiera się w nowej karcie).

Kurs składa się z pięciu części:

  •  Część 1: Główne szkodniki i choroby owoców pestkowych
  •  Część 2: Strategie zwalczania szkodników
  •  Część 3: Strategie zwalczania chorób
  •  Część 4: Odmiany i podkładki
  •  Część 5: Funkcjonalna agrobioróżnorodność (w produkcji owoców ziarnkowych i pestkowych)

Kurs obejmuje prezentacje pokazów slajdów, streszczenia ćwiczeń, quizy i inne. Kurs rozwija się poprzez naciśnięcie przycisku „kontynuuj” po każdym ćwiczeniu. Ponadto nauczyciele mogą pobierać materiały do własnych celów dydaktycznych.

Kliknij na obrazek, aby uzyskać dostęp do kursu

Ten kurs zawiera przegląd wyzwań i narzędzi dla najlepszych praktyk ochrony roślin w ekologicznej produkcji owoców cytrusowych. Kurs został opracowany w ramach ogólnoeuropejskiego projektu BIOFRUITNET.

Kurs składa się z trzech części:

– Część 1: Strategie zwalczania szkodników

– Część 2: Pojawiające się zagrożenia fitosanitarne

– Część 3: Funkcjonalna bioróżnorodność

Kurs obejmuje prezentacje pokazów slajdów, streszczenia ćwiczeń, quizy i inne. Kurs rozwija się poprzez naciśnięcie przycisku „kontynuuj” po każdym ćwiczeniu. Ponadto nauczyciele mogą pobierać materiały do własnych celów dydaktycznych.

Kliknij na obrazek, aby uzyskać dostęp do kursu

PUBLIKACJE

Newsletter

Czy chcesz otrzymywać informacje o działaniach związanych z projektem?

SUBSKRYBUJ